Elena Ferante – pseudonium koji ne prestaje da intrigira

Elena Ferante (Elena Ferrante) je italijanska spisateljica čiji identitet nije poznat. Kritičari širom sveta smatraju je jednom od najboljih pripovedačica savremene književnosti. Njeno najpoznatije delo je Napuljska tetralogija, priča o prijateljstvu Elene i Lile, koja je napisana u četiri dela. Magazin „Time“ proglasio je Elenu Ferante 2016. godine, jednom od 100 najuticajnijih ličnosti na svetu.

Ono što se o Eleni zna je da je žena i majka, rođena 1943. godine u Napulju.  Sve ostalo su samo pretpostavke.

Napulj kao centralna figura

Njena pripovedanja su živopisna i zamršena, toliko da nas potpuno uvode u napolitanski svet i način života koji, iako nam nije blizak, upoznajemo i vezujemo se za likove koji nam postaju poput prijatelja i članova porodice. Pojedni delovi njenih priča nisu prijatni, ali su stvarni delovi života mnogih žena, koji se zbog nelagode često prećutkuju.

Napulj je neizostavni deo njenih romana o kome je jednom prilikom napisala:

„S Napuljom, međutim, računi nikada nisu svedeni, čak ni na daljinu. Živela sam na drugim mestima na duže periode, ali ovaj grad nije mesto poput svakog drugog, on je produžetak mog tela, matrica za način na koji opažam sve oko sebe, uporedno merilo svakog mog iskusta. Sve ono što je za mene bilo od trajnog značaja kao ambijent ima Napulj… Grad u kome sam odrasla dugo sam doživljavala kao mesto u kome sam se oduvek osećala kao u opasnosti. Bio je to grad naglih svađa, udaraca, lakih suza, sitnih zađevica koje su se završavale psovkama…“

Knjiga „Frantumalja“ je skup njenih intervjua i dopisivanja sa izdavačima, u kojima nam otkriva razlog njenog pseudoniuma. Ona želi da o njoj govore samo njena dela i želi da izbegne novinarske igre zbog kojih, kako navodi, određeni pisci pokušavaju da se ponašaju onako kako čitaoci to od njih žele. Pored toga, u njenim delima ima autobiografskih segmenata, zbog kojih bi u sredini iz koje dolazi mogla da ima određene neprijatnosti.  

Svoj prvi roman „Mučna ljubav“ objavila je 1992. godine, a on je stekao veliki uspeh u Italiji. Čuveni reditelj Mario Martone (Mario Martone) adaptirao je knjigu „Mučna ljubav“ u istoimeni film. Za svoj prvi roman osvojila je i prestižnu italijansku, književnu nagradu „Elsa Morante“.

Elenini književni uzori i filmske adaptacije

Neki od književnih uzora bili su joj italijanska književnica Elsa Morante, Margerit Diras, Gistav Flober i dela antičke književnosti, posebno grčke tragedije.

Pored „Mučne ljubavi“ i „Napuljske tetralogije“ napisala je i knjige „Dani napuštenosti“, „Mračna kći“ i „Lažljivi život odraslih“. Sve njene knjige kod nas je objavila izdavačka kuća „Booka“. „Mučna ljubav“ nije jedina njena knjiga koja je ekranizovana. Po „Danima napuštenosti“ snimljen je film u kome jednu od uloga igra i Goran Bregović.

Uskoro počinje i treća sezona serije „Moja genijalna prijateljica“ rađena po knjigama iz „Napuljske tetralogije“. Po njenoj knjizi „Mračna kći“ snimljen je film sa Olivijom Kolman (Olivia Colman) u glavnoj ulozi, koja je ove godine nominovana i za Oskara za najbolju glumicu, upravo za ovu ulogu.

Pokušaj otkrivanja identiteta

Iako njen identitet nije poznat, njeni čitaoci to u potpunosti razmeju. Italijanski novinar Klaudio Gati (Caludio Gatti), pokušao je da otkrije njen identitet, prateći prilive novca italijanskih pisaca. Naveo je da se iza pesudoniuma krije italijanska spisateljica i prevodilac Anita Raja (Anita Raja). Anita je i supruga proslavljenog italijanskog pisca Domenika Starnonea (Domenico Starnone), pa su postojali navodi i da su zajedno radili na svim njenim knjigama. Ovo otkriće naišlo je na mnoga neodobravanja njenih čitatelja i ubrzo je zaboravljeno.

Još uvek sa sigurnošću ne znamo ko je ona, ali magija njenog pripovedanja je ono jedino čemu želimo da svedočimo.

Čitateljke, ali i čitatelji širom sveta sa nestrpljenjem iščekuju nove Elenine knjige.